همه چیز در مورد آهن
دوشنبه ۱۵ شهریور ۰۰ | ۱۷:۳۶
داروخانه آنلاین داروسیتی
همه چیز در مورد آهن: بدن ما به آهن نیاز دارد. چرا و چقدر؟
70 درصد از آهن جذب شدن در بدن ما به هموگلوبین تبدیل می شود که مسئول انتقال اکسیژن از ریه ها به اعضا می باشد.ما بقی آهن اضافه به صورت ذخیره در بافت های کبد و قلب و پانکراس قرار می گیرد تا در مواقع لزوم دوباره مورد استفاده قرار بگیرند.
آهن علاوه بر ساخت هموگلوبین، سبب سالم ماندن سلوله ای بدن ، داشتن پوست و مو وناخن سال نیز هست.
پس اگر آهن کافی مصرف نکنیم و یا جذب نشود، می تواند انمی فقر آهن ایجاد شود.
عوارض کمبود آهن در نوزادان:
کمبود آهن در نوزادان و کودکان می تواند سبب عوارض جبران ناپذیر عقب ماندگی ذهنی یا عدم توانایی در یادگیری شود. پس به بانه اینکه سبب سیاهی دندان می شود یا یبوست میگیرد، از دادن مکمل آهن برای کودک دست نکشید.
*مصرف مکمل اهن در دوران بارداری نیز به خاطر رشد مغزی کودک و بهبود شرایط بارداری و جلوگیری از زایمان زود رس توصه می شود و توسط پزشک تجویز شود.
میزان نرمال دریافت آهن روزانه:
نوزادان و کودکان
کوچک‌تر از 6 ماه: 0.27 میلی گرم در روز
7 ماه تا 1 سال: 11 میلی گرم در روز
1 تا 3 سال: 7 میلی گرم در روز
4 تا 8 سال: 10 میلی گرم در روز
مردان
9 تا 13 سال: 8 میلی گرم در روز
14 تا 18 سال: 11 میلی گرم در روز
19 سال یا بزرگ‌تر: 8 میلی گرم در روز
زنان
9 تا 13 سال: 8 میلی گرم در روز
14 تا 18 سال: 15 میلی گرم در روز
19 تا 50 سال: 18 میلی گرم
51 و بزرگ‌تر: 8 میلی گرم در روز
زنان باردار : 27 میلی گرم در روز
زنان شیرده: 9-10 میلی گرم
این مقادیر از طریق غذای روزانه و میوه ها و سبزیجات به دست می آید.
منابع غنی آهن :
گوشت قرمز و گوشت بوقلمون بیشترین میزان آهن را می توانند تامین کنند.
حبوبات مانند عدس ونخود و لوبیا سفید، غلات ، جو دوسر، اسفناج پخته ،برگه زردآلو و کشمش نیز منابع غنی از آهن هستند ، اما نکته مهم این است که آهن منابع گیاهی ، به خوبی آهن در منابع حیوانی جذب نمی شوند.
علائم کمبود آهن یا آنمی فقر آهن:
- خستگی زود هنگام و یا ضعف مداوم
- سرگیجه و حالت تهوع
- نفس های بریده و تند
- طپش قلب
- دست و پاهای سرد
- زخم های زبان
- رزیش مو و ناخن های ورقه ورقه شده و قاشقی شکل
- زخم گوشه های دهان
تشخیص قطعی کمبود آهن و آنمی فقر آهن با تشخیص پزشک طبق علائم و آزمایش خون و بررسی فریتین انجام می شود.
خانم های باردار و افراد با بیماری های گوارشی نظیر کولیت اولسراتیو و کرون، یا افراد مبتلا به سلیاک ،آزمایش خون باید جزو برنامه روتین مراقبت های پزشکیشان باشد.
میزان نرمال فریتین:
نوزادان: mcg/dL 100-250
کودکان: mcg/dL 50-150
مردان: mcg/dL 80-180
زنان: mcg/dL 60-160
*میکرو گرم در هر دسی لیتر خون
*بیمار باید 12 ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشد و مصرف آب موردی ندارد. بیمار از نظر انتقال خون و مصرف غذاهای غنی از آهن بررسی شود زیرا ممکن است در نتایج اختلال ایجاد کنند
*عوامل مداخله گر در آزمایش: مصرف داروهایی مانند آهن،تستوسترون،متیل دوپا،قرص های ضد بارداری، کلرامفنیکل،کلستیرامین، اتانول
در صورتی که کمبود آهن و کم خونی فقر آهن توسط پزشک تایید شود ،به دلیل اینکه تامین مقدار آهن مورد نیاز درمان، باغذاهای روزانه امکان پذیر نیست ، مصرف مکمل آهن با تجویز پزشک توصیه می شود. البته مصرف بیشتر غذاهایی ماند جگرو گوشت قرمز در این افراد توصیه می شود.
بیشتر افراد با تغذیه مناسب،مقدار آهن مورد نیز خود را دریافت می کنند.
اما چه کسانی در معرض آنمی فقر آهن هستند و نیاز به آزمایشات و مصرف مکمل دارند؟
- دختران و بانوان به علت خونریزی های ماهانه
- افرادی که به علت جراحی یا دیالیز یا حادثه خون زیادی از دست بدهند
- افراد مبتلا به سرطان که خون از دست می دهند.
- بیماران کولیت اولسراتیو، کرون . سندروم سو جذب
- خون دادن های متوالی و حجم زیاد
چه مقدار آهن در روز می توان مصرف کرد؟
در صورت نیاز به مصرف مکمل آهن حتما با پزشک و یا داروسار مشور نمایید. در مصرف مکمل باید دقت کرد که در صورتی که آهن بیش از حد مصرف شود،در بافت کبد و قلب و پانکراس ذخیره می شود وکه در صورت اشباع شدن می تواند سبب عوارض جبران ناپذیری مانند سیروز کبدی، ایست قلبی،دیابت و … شود. مصرف بالای 45 میلی گرم آهن در روز باید زیر نظر پزشک باشد.
افراد مبتلا به هموکروماتوز به دلیل اخلال در تنظیم آهن جذب شده، باید در دریافت آهن دقت کنند و حتما زیر نظر پزشک باشند.
عوارض مصرف مکمل اهن:
درد معده ، اسهال، یبوست (بیشتر در خانم های باردار) ،تهوع و استفراغ
در صورت بروز این علائم پزشک و یا داروساز می تواند نوع فراورده تجویزی را برای شما عوض کند. (در مورد تنوع فراورده های آهن در پست های بعدی بیشتر صحبت خواهیم کرد.
تداخلات مکمل اهن با سایر دارو ها:
مصرف با داروهای پارکینسون حاوی لوودوپا سبب کاهش جذب این دارو می شود.
مصرف همزمان با لووتیروکسین ، جذب این دارو را کاهش می دهد
مصرف داروهایی نظیر امپرازول و لانسوپرازول، می تواند جذب آهن را کاهش دهد.
برخی آنتی بیوتیک ها مانند سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین،داکسی سایکلین،تتراسایکلین در مصرف هممان با آهن، جذب هر دو را کاهش می دهد.
علائم مسومیت با آهن:
اسهال، درد های شدید شکمی ، اسهال ،یبوست شدید ، خون در مدفوع و دهیدره شدن بدن
